Tarikh : 2 April 2008
Hari : Rabu
Masa : 8.00 Pagi – 2.30 Petang
1.1 Profil Warga Emas
Pada sesi temubual yang saya telah
lakukan menemukan saya dengan seorang warga emas. Nama penuh beliau ialah Ismail Bin Lumo atau
lebih dikenali sebagai Pak Mail. Beliau
lahir di Pagoh, Muar pada tahun 1925 dan kini usia beliau mencecah 83
tahun. Pada usia kanak – kanak, beliau
tidak mendapat sebarang pendidikan seperti anak – anak lain disebabkan
kesempitan hidup pada masa itu.
Sehinggalah pada tahun 1946, beliau telah menyertai askar british bagi
memerangi pengganas komunis. Sebelum
itu, beliau pernah dibawa oleh tentera Jepun ke Burma atas tujuan untuk dijadikan
sebagai buruh paksa. Namun demikian,
beliau telah cuba melarikan diri dan sampai ke negara Singapura. Disana, beliau telah bekerja sebagai buruh
kepada tentera Jepun selama beberapa tahun dan akhirnya menyertai askar
British. Beliau telah dihantar ke
Tampoi, Johor Bahru sebagai pelatih tentera selama 4 bulan dan terus dilantik
menjadi askar British.
Pada
tahun 1950, beliau berhenti daripada menyertai perkhidmatan tersebut dan
mendapatkan pekerjaan yang lain sebagai pengawal keselamatan di estet getah
terletak di Johor. Setelah daripada itu,
beliau telah bertukar – tukar kerja iaitu sebagai buruh binaan, buruh ladang,
pengawal keselamatan kilang dan sebagainya.
Kadangkala, ada satu masa Pak Mail tidak bekerja apa – apa pun bagi
menyara hidupnya. Usia Pak Mail kian
lanjut, namun dia tetap tidak mendirikan rumahtangga dan tinggal sebatang kara. Ini disebabkan sikap rendah diri beliau yang
dikatakan menganggur tanpa sebarang pekerjaan pun. Hari demi hari berlalu sehingga Pak Mail
mengecapi usia tua iaitu 65 tahun.
Dengan keadaan dirinya yang hidup sebatang kara inilah beliau telah
memohon untuk masuk dalam rumah kebajikan masyarakat. Pada mulanya beliau berada di rumah kebajikan
masyarakat negeri Pahang, namun demikian atas faktor – faktor tertentu, beliau
telah di pindahkan ke Rumah Seri Kenangan, Johor Bahru.
1.1.1 Kehidupan
Di Rumah Seri Kenangan
Berdasarkan
sesi temubual ini saya dapati bahawa Pak Mail senang tinggal disini. Antara aktiviti harian yang beliau lakukan
ialah membantu para pekerja di Rumah Seri Kenangan menghantar makanan kepada
kawan – kawannya yang sudah tidak berupaya.
Selain itu, beliau turut membersihkan seluruh kawasan tempat tidurnya
pada setiap hari seperti menyapu dan mengemop lantai. Masa yang ada tidak terbuang begitu sahaja dimana
beliau suka membaca suratkhabar yang telah disediakan dan ia dijadikan hobi
pada setiap hari. Seperti yang
diceritakan kepada saya, dia mula pandai membaca setelah menyertai askar
British. Hasil daripada hubungan
persahabatan beliau dengan rakan – rakan askar membantunya dalam belajar
membaca sehingga fasih. Selama tinggal
disini, beliau tidak mengalami masalah dari segi mendapatkan makanan, tempat
tinggal dan layanan daripada pihak Rumah Seri Kenangan. Beliau amat gembira dan rasa bersyukur diatas
apa yang telah beliau dapat apabila berada di sini. Daripada pemerhatian, saya turut mendapati
bahawa Pak Mail masih kuat dan menurut beliau dia mengamalkan pemakanan dan
membuat aktiviti yang sihat. Bagi
penghuni yang lain, mereka mendapat rawatan seperti ubat – ubatan, kaunseling,
dan khidmat doktor yang datang kemari.
Khidmat ini disediakan bagi memastikan semua penghuni di sini berada
dalam keadaan sihat atau sekurang – kurangnya masih dapat membantu mereka meneruskan
kehidupan.
1.2 Kemahiran
Bimbingan Dan Kaunseling Yang Digunakan
Kemahiran
pertama yang telah saya gunakan ialah tingkahlaku
memberi perhatian. Sebelum bermulanya
sesi temubual, saya telah menentukan kedudukan saya dengan Pak Mail iaitu
bertentangan antara satu sama lain. Jarak diantara saya dengan beliau ialah kira –
kira 2 kaki. Dalam pada itu, saya telah
memastikan Pak Mail duduk dalam keadaan selesa dan mudah untuk
berkomunikasi. Renungan mata, air muka,
dan mimik muka saya turut dijaga bagi menunjukkan keyakinan Pak Mail apabila
berkomunikasi dengan saya. Soalan –
soalan terbuka turut saya ajukan kepada Pak Mail bagi membolehkan penerokaan
yang lebih mendalam.
Kemahiran
yang kedua pula ialah kemahiran mendengar.
Melalui kemahiran ini, saya telah menggunakan ketiga – tiga jenis
kemahiran iaitu mendengar secara fizikal, mendengar dengan perasaan, dan
mendengar secara psikologi. Saya
mempraktikkan jenis kemahiran yang pertama dengan memberikan tumpuan sepenuhnya
kepada gerak – geri Pak Mail. Keadaan
ini adalah bagi meransang kejelekitan perhubungan antara saya dengan Pak Mail. Bagi jenis kemahiran mendengar yang kedua
pula, saya telah berusaha mendalami dan membuat rumusan perasaan yang dialami
oleh Pak Mail. Saya turut bersedia
mendengar apa sahaja yang diperkatakan oleh Pak Mail disamping memberikan
peluang sepenuhnya kepada beliau menceritakan perkara yang dialaminya. Mendengar dengan psikologi pula adalah dengan
cara anggukan kepala bagi menunjukkan saya faham dengan apa yang diperkatakan
oleh beliau. Ini adalah bagi menyediakan
suasana komunikasi serta tumpuan terhadap mesej yang disampaikan beliau agar merasa
apa yang telah diceritakan dapat difahami oleh saya.
Memahami
dan merasai apa yang dialami oleh Pak Mail atau empati merupakan kemahiran
ketiga yang telah saya praktikkan. Dengan
kemahiran ini, saya berusaha untuk menyelami perasaan yang dialami contohnya
Pak Mail merasa takut pada masa bekerja dengan pihak tentera Jepun disebabkan
ancaman terhadap nyawanya. Jadi, pada
masa itu saya turut menggambarkan situasi tersebut dan mendalami serta merasai
seperti apa yang dirasai oleh Pak Mail. Melalui
kemahiran berempati saya dapat membina hubungan erat dengan Pak Mail selain
dapat meransang penerokaan serta menggalakkan beliau untuk berkata – kata.
Seterusnya,
kemahiran yang saya gunakan ialah refleksi perasaan. Refleksi perasaan ialah respons atau
tindakbalas terhadap perasaan yang dialami oleh Pak Mail dengan menyatakannya
menggunakan bahasa sendiri. Sebagai
contoh “...kejadian tersebut membuatkan pakcik menjadi takut terhadap tentera
Jepun kan”. Refleksi ini dilakukan bagi
menyedarkan Pak Mail tentang kedudukan sebenar beliau ketika bekerja dengan
tentera Jepun.
Parafrasa
merupakan kemahiran kelima yang turut saya gunakan. Ia adalah penyataan semula dengan tepat oleh
saya tentang apa yang telah Pak Mail perkatakan. Sebagai contoh “..Ooh, ini menunjukkan bahawa
pakcik seronok tinggal disini”. Penyataan
ini adalah daripada kisah hidup Pak Mail di sini dan bertujuan untuk
menggalakkan perbincangan dan menunjukkan kefahaman terhadap fikiran dan
perasaan beliau. Kemahiran ini berguna
bagi menumpukan kepada isu penting dalam memberi khidmat bimbingan kepada Pak
Mail.
Penjelasan
pula merupakan kemahiran yang keenam yang saya gunakan semasa membuat sesi
ini. Kemahiran ini dipraktikkan bagi
mendapatkan gambaran yang jelas tentang permasalahan yang dialami Pak Mail. Penjelasan dilakukan dengan bertanyakan
soalan – soalan terbuka yang saya ajukan kepada beliau sebagai contoh
“bagaimanakah kehidupan Pak Mail disini?”.
Ia adalah bagi meransang beliau untuk menceritakan kisah sebenar dan
dapat membantu proses penerokaan.
Akhir
sekali ialah kemahiran merumus.
Kemahiran ini merupakan pernyataan semula isi – isi penting dan perasaan
Pak Mail sepanjang sesi kaunseling. Saya
telah menggunakan kaedah rumusan besar dimana rumusan di buat pada akhir sesi. Daripada sesi ini, dapat disimpulkan bahawa
kesan daripada hidup sebatang kara maka Pak Mail telah mengambil keputusan
untuk tinggal di Rumah Seri Kenangan ini bagi menghabiskan sisa – sisa hidup
beliau.
1.3 Implikasi
Sesi Temubual
Daripada
sesi temubual yang telah dijalankan, saya telah dapat mempraktikkan hampir
kesemua kemahiran – kemahiran dalam bimbingan dan kaunseling yang telah
dipelajari. Kemahiran – kemahiran ini
adalah seperti tingkahlaku memberi perhatian, kemahiran mendengar, empati,
refleksi, parafrasa, penjelasan, dan rumusan.
Setiap daripada kemahiran ini sebenarnya berfungsi untuk mendapatkan
perhatian daripada klien dan memberikan klien keselesaan semasa berkongsi
masalah dengan saya. Selain daripada
itu, saya turut dapat belajar erti kasih sayang terhadap keluarga terutamanya
ibu dan ayah. Merekalah yang telah melahirkan
dan membesarkan saya sehingga menjadi dewasa sekarang. Tanpa mereka, tiadalah
saya di dunia ini. Antara lain saya
mendapat pengajaran daripada sesi temubual ini dimana pentingnya mempunyai
hubungan yang erat dengan keluarga.
Perkara ini penting kerana kita atau saya sendiri akan memerlukan mereka
semasa dalam kesusahan lebih – lebih lagi apabila mengecapi usia tua. Dalam pada itu, usaha untuk mendapatkan jodoh
juga perlu bagi mewariskan zuriat. Sekiranya
zuriat atau anak ini membesar dan menjadi dewasa maka sekurang – kurangnya kita
masih mempunyai darah daging sendiri yang akan menjaga kita pada usia tua
kelak. Harapan saya pada sesi lawatan ke
Rumah Seri Kenangan ini adalah supaya dapat menginsafi kejadian diri saya yang
semestinya akan tua dan meninggal dunia.